القُمُّوس (۲)

إرشادُ مَن لایَحضُرُهُ الفَرساد*
في شرح الإصطِلاحات القُمیَّة مع شواهدها

وَریشکِه: کار را درست انجام نداد، قاتی پاتیش کرد

پَسّو پیشیش یا که پیشو پَسیش کِه کارو درست و راس نکِه وَریش کِه
وفي نسخةٍ:( پیشو پسیش کِه، اینور اونوریش که…)
تنبیة : از آنجا که مصرع نسخه اول اشکال قافیه دارد، ما نسخه دوم را ترجیح میدهیم ولی نسخه اول به جهت قدمت ابتدا ذکر شد.

به هَم وَرِه: قاتی پاتی است؛ سرجاش نیست؛ همخانواده اصطلاح قبل است.

یه جور دیگه که یِخده رایج تره به اصطلح می گن که “به هم وره”
“به هم وره” دنیا معانی داره از اون معانی که ندانی داره
هرچی که نامیزون و ناجور باشه بگو به هم وره، که اینجا جاشه
وضع سیاست از همه بدتره به معنای واقعی به هم وَره!

پِسقِل (فِسقِل): پسقل دادن یا درکردن:اتلاف وقت، از زیر کار در رفتن

فِسقِلو “میدن” یا که “درمی کُنن” یعنی که کارِ بی ثمر می کنن
می خوای بدونی که چه معنی داره؟ بایه بری یه رو تو یه اداره
اکثرا اینجورکی سر می کنن خستگیاشونو به در می کنن

پِریشدِه : اصطلاحی دربادبادک بازی؛ پِردادن: نخ دادن، شل کردن نخ بادبادک(کاغذباد)؛ پِردادن مقابل کشیدن است.

کاغذبادِ خاطره رو پِریش ده بچه گیامون پُرِ راز و رمزه
دِلِم میخواد برم بازُم شاحمزه *

• از شعر (نوستاغزلوژی یا کورتاژِ ترجیع بند)

حاجَم بَرات یا حاجَمبَرات یا هاجمبرات( املای صحیح آن معلوم نشد؛ظاهرا در هیچ کجای عالم کتبی نشده!) : اصطلاحی در الک دولک؛
وقتی الک پس پشتی، گَل وگوشه ای گیر کند که نتوان برآن ماچوب زد، الک را برداشته و بصورت مستقیم بر زمین می اندازند و می گویند: “حاجم برات” وآن خود یک الک به حساب آید و از سه ضربه ای که بازیکن میتواند یزند یکی کم میشود.

اَلَک که یه گَل گوشه گیر می کنه بازیکنو خیلی اسیر می کنه
باید بیاره مث یه دیپلمات بندازه صاف و بگه: حاجم برات
درسته از دس(ت) میده یک الک رو به جاش دُرُس(ت) تر می زنه دولک رو
یک امتیاز می ده ولی می ارزه (بازی بُرد – بُرده، آدم می لرزه!)

بالماسکه: این برای ماست که ؛ ادعای مالکیت قمیها همراه کمی تعجب

بالماسکه رقصِ با نقاب نیس، دایی! این چیزا بعد انقلاب نیس، دایی!
“برای ماس که” میشه معنیش، دایی! بازُم سوال داشتی بیا پیش دایی

#خیالِ کج

————————
*. حکیم و دانشمند را گویند (دهخدا) ؛ همچنین عباس فرساد پیشکسوت ادبیات و طنز قمی