بازار کهنه قم و جُبَیل لبنان

💠✍️ سیدمحسن محسنی

تابلو پایین را امروز بر لب پل علیخانی دیدم. محل نصب تابلو هم به نظرم جالب آمد. از این رو که بازار بزرگ قم دقیقا از همین نقطه شروع می‌شد. بازاری که در دوره پهلوی اول قسمتی از آن یعنی از همین جا تا چهارراه بازار تخریب شد.
به هر حال خوشحال شدم که عملیات مرمت بازار کهنه سرانجام شروع شد. خوشحالی دیگرم، این است که بانی این امر شهرداری است. شهرداری در چند دهه اخیر بین میراث‌دوستان چهره چندان موجهی ندارد. اما اینک که خود متولی ترمیم و تعمیر یکی از شاخص‌ترین و به نظر بنده، دلرباترین آثار تاریخی قم می‌شود، اعتبار خود را نزد آنان بالاتر می‌برد. به بیان دیگر، اثر این کار صرفا ترمیم بازار کهنه نیست، بلکه چهره خوبی از شهرداری قم در خصوص میراث گرانسنگ‌ و پربهای قم هم به معرض نمایش می‌گذارد.
البته انتظار ما از شهرداری بسیار بیشتر از این‌ها است. اطمینان می‌دهم که حفظ میراث در بلند مدت به نفع شهرداری خواهد بود. هم‌چنین با قاطعیت می‌گویم که حفظ میراث و توسعه با هم امکان پذیر است. تدبیر می‌خواهد و صبر و حوصله و استفاده از تجربه کشورهای موفق همچون تونس‌ و مغرب عربی (مراکش)
اما نکته دیگر:
من در یکی از یادداشت‌هایم در مجله “‌عمران نامه” الگوی جُبیل لبنان را برای ترمیم بازار کهنه پیشنهاد کردم. زمانی که من آنجا را دیدم، بی‌اختیار به یاد بازار کهنه افتادم. آنجا را به طرز دلنشینی ترمیم کرده‌اند. محیط پر از توریست‌های خارجی و از جمله اروپایی بود. هر چند از نظر عناصر معماری این دو با هم‌ تفاوت‌هایی دارند، اما می‌توان برای ترمیم از آنجا الگو گرفت. مثلا تمام درهای دکان‌های جبیل چوبی بود. سابقا نیز تمام درهای بازار کهنه چوبی بود. هنوز هم تعدادی باقی است. اگر در ترمیم مقرر شود، درها چوبی باشد، تا اندازه‌ای به اصالت پیشین بازار کهنه نزدیک می‌شویم. از نظر امنیتی هم می‌توان با نگهبان شب‌پا و دوربین امنیت را تامین کرد. ارزشش را دارد.
سخن را کوتاه می‌کنم. پیشنهاد دارم اگر نمی‌توانیم در شرایط فعلی به جبیل برویم، می‌توانیم یک سفر مجازی بدانجا برویم و از این منطقه زیبا، برای ترمیم بازار کهنه الگو بگیریم. راهنمایان گردشگری می‌گفتند جُبَیل، باستانی‌ترین منطقه‌ای از جهان هست که هنوز زنده است. العهده علی الراوی