جاذبه های گردشگری ارتفاعات هلیل / روستای بیدهند قم

گزارش قمگردی (طبیعت گردی)/هفته بیست و سوم / جمعه/۹۵/۲/۱۰
ارتفاعات هلیل / روستای بیدهند قم
عشق به طبیعت که داشته باشی ، زود از خواب بلند می شوی . خیر! از خواب می¬پری تا جانمانی، حتی اگر شب قبل هم ساعت دو خوابیده باشی!. زمستان و تابستان هم فرقی ندارد . بهار که باشد بهتر! زنگ ساعت برای ۵٫۳۰ تنظیم شده و عجولانه برمی خیزی تا به قرار برسی . ساعت ۶ حرکت است و نباید که جا بمانی . همه چیز از شب قبل مهیا شده است .کوله پشتی ،لباس و کفش مخصوص، آب ولوازم صبحانه و.. دوربین ! و البته فلاسک چای که صبح باید سریع آماده شود. با چند دقیقه تاخیر، بدلیل تهیه نان تازه در مسیر، به محل قرار می رسیم . سه راه زاویه ! انتهای خیابان آذر! پاتوق گروه کوهنوردی ماهور! ( دیوانگان کوه دوبرادران ! اصطلاحی که گروههای کوهنوردی قم برای این گروه بکار می برند – تخصصشان صعود مستمرو سالیانه چندین بار به این قله سخت و صخره ای است )
مقصد، روستای بیدهند و ارتفاعات هلیل است . “اين كوه با ارتفاع ۲۲۷۶ متر در ۳۵ كيلومتري جنوب باختري قم واقع شده است. جهت كوه شمال باختري – جنوب خاوري بوده و قله آن از نظر جغرافيايي در ۵۰ درجه و ۴۸ دقيقه درازاي خاوري و ۳۴ درجه و ۲۰دقيقه پهناي شمالي قرار دارد”.
” چنان‌که در لغت‌نامه(دهخدا) آمده است، در ایران سه روستای بیدهند هست: بیدهند قم و بیدهند خوانسار و بیدهند نطنز. مردم بیدهند نطنز نام روستا را «وهند»، بر وزن سرشک، تلفظ می‌کنند. پیداست که در این تلفظ، «و» محرف و مخفف «وید» یا «بید» است. از اینکه «ها»ی وهند را به کسره تلفظ می‌کنند، معلوم می‌شود که ضبط صحیح بیدهند همان است که دهخدا آورده است: یعنی به کسر ها».هند به معنای طرز و روش و هنجار است (رجوع شود به مدخل «هند» در همین لغت‌نامه). «بید» به معانی گوناگونی آمده است (رجوع شود به این مدخل در همین لغت‌نامه). در بیرون روستای بیدهند نطنز تفرج‌گاهی است به نام «بالاویدیا». با توجه به واژۀ پهلوی و سنسکریت «وید»، که ریشۀ «دیدن» است، احتمالاً بالاویدیا به معنای منظر بلند است. بر این اساس، شاید «بید» در بیدهند هم «وید» بوده باشد؛ و بیدهند یعنی طرز دیدار. نیز محتمل است که منظور از «بید» درخت بید باشد؛ و در این صورت، بیدهند یعنی به کردار درخت بید، لرزان!”(به نقل از وبگاه پارسی ویکی)
روستاهای کرمجگان و بیدهند و ابرجس (از توابع بخش کهک )، سه روستای کوهستانی هستند که متصل به هم، در امتداد ودر بستر یک رودخانه فصلی عریض، موسوم به دره باغ ( درباغ کرمجگان ) با باغات فراوان گردو شکل گرفته اند. کوه هلیل همچون یک دیواره بلند در امتداد و موازی این رودخانه بر دو روستای بیدهند و ابرجس سایه افکنده است . روستای بیدهند فاقد دشت است و تمام روستا مملو از باغات شخصی است که از دو قنات بالا(علیا) و پایین(سفلی) روستا آبیاری میشوند .(اصطلاح اهالی ” قنات آب بالا” و “قنات آب پایین”). البته قنات قدیمی دیگری بنام “فدرس” در بالا دست روستا، درست در مرز جدایی بیدهند و کرمجگان وجود دارد که هم اکنون بسیار کم آب است . در سالهای نه چندان دور که آب شهر قم با مشکل شوری فزاینده و غیر قابل تحملی روبرو بود ، آب این قنات تامین کننده آب شیرین بخشی ازمردم قم بود . حتی جایگاههای فروش آب گالنی از این قنات در شهر قم وجود داشت . در سالهای گذشته غالب اهالی این روستا به قم و تهران مهاجرت کرده اند ولی بدلیل آب هوای بسیارعالی آن، اکثرا با ساخت خانه های ویلایی و باز سازی خانه های قدیمی ، بین شهر و روستا در تردد هستند .
برای رفتن به بیدهند، دو مسیر وجود دارد : مسیر اول ؛جاده قدیم قم – کاشان است.از سه راهی لنگرود خروج از جاده اصلی ،بطرف راست تغییر مسیر می دهید. با گذر از روستای خورآباد ، صرم، ورجان ،سیرو و کهک مجددا به یک سه راهی میرسید . ادامه مسیر بطرف روستای ابرجس و بیدهند و کرمجگان است .(سمت چپ ، ادامه مسیر بطرف وشنوه و فردو است) مسیر دوم، جاده قدیم قم – اصفهان و عبور از کنار گذرشهرک پردیس بطرف ورجان است که ادامه آن همان مسیر قبلی است ( گروه ماهور بدلیل تجمع اکثر افراد در سه راه زاویه از مسیر اول استفاده نمود)
از کهک که گذر می کنی ، کوه هلیل از دور بصورت یک دیواره با دو دماغه بلند، تقریبا قائم و با شیب تند خود نمایی می کند و برای صعود به قله باید یکی از این دو دماغه را انتخاب کنید .
برای مسیر اول که آسان تر و نزدیکتر هم هست، باید وارد روستای ابرجس شوید .در انتهای روستا قبرستان و امامزاده وجود دارد که محل مناسبی برای پارک وسایل نقلیه گروه است . از این قسمت ، از مسیر دشت و طی تعدادی تپه ها و دره های کوچک و بزرگ به دماغه اول می رسید که از یک شیار غالبا سنگی به قله می رسید.(گروه ماهور بارها از این مسیر صعود کرده است )

ابوالفضل قیامی