جاذبه گردشگری در یاچه و سد کبار قم (بخش دوم)

بخش دوم گزارش هفته پانزدهم / در یاچه و سد کبار قم
سد کبار به عنوان “قدیمی‌ترین سد قوسی دنیا” که هنوز هم پا برجا می‌باشد قدمت آن به حدود ۱۳۰۰ میلادی می‌رسد و در ۲۴ کیلومتری شهرستان قم در نزدیکی روستای زنبورک از توابع جنت آبادقم بر روی رودخانه کبار قرار دارد. ین سد متعلق به دوره ایلخانی و قرن هفتم و هشتم هجری قمری است که بر روی رودخانه کبار ساخته شده و در دوره های مختلف از جمله دوره صفوی تعمیر و مورد بازسازی قرار گرفته است .همچنین در بازسازی هایی که طی سال های گذشته انجام گرفته تنبوشه های سفالین نر و ماده مربوط به دوره صفویه در سازه سد کشف شده است که هم اکنون در موزه ملی آب تهران نگهداری می شوند.این سد با ارتفاع ۲۶ متر وطول ۵۵ متر از سنگ لاشه سخت بنا گردیده ‌است. این سد دارای یک برج آبگیر است که آب از طریق آن به قسمت زیر آب منتقل می‌شود. درکنارحفره خروجی آب سد کانالی در دامنه صخره‌ای از کوه، در سطحی بالاتر از بستر رودخانه، کنده‌اند که آب را به سطوح مرتفع‌تری منتقل می کرده است. سد در کوه پی‌سازی شده و شالوده دیواره در شکاف به وجود آمده قرارگرفته که از آب بند ی مناسبی برخوردار است. انتخاب محل مناسب برای برپایی سد و همچنین شکل قوسی آن، نشان دهند ه مهارت و دانش بالای مهندسین سازنده سد است. این مهارت سبب شده که دیواره سد در برابر فشار آب مخزنی به طول و عرض ۵۰۰ ×۱۰۰۰ متر به خوبی مقاومت کند.
بر اساس شواهد موجود مانند کاروانسرا و چهار طاقي ساساني در اطراف اين سد، برخی کارشناسان معتقدند پايه ريزي اين سد مربوط به دوره ساساني است اما در زمان ايلخانيان و صفويان نيز مرمتهايي درآن شده است. در روزهاي اوليه انقلاب و پس از تأسيس جهاد سازندگي، با همکاري جهاد قم اين سد بازسازي شد. در سال ۷۹، در فهرست آثار ملی کشور به شماره ۳۰۳۳ به ثبت رسیده است.
متاسفانه بدلیل خشکسالی های اخیر و کمبود باران دریاچه سد هم اکنون تقریبا خالی و جاذبه گردشگری خود را از دست داده است.

بخش سوم کاروانسرای پاسنگان : در گزارش بعدی.