▪️کدام پادشاهان در قم دفن شده‌اند؟

🔹به مناسبت احادیثی که درباره فضیلت خاک قم روایت شده، از قرن‌ها قبل، حمل اموات به این شهر و دفن در خاک آن معمول بوده است. در میان شهرهای ایران، قم از این حیث ممتاز است و گویا در هیچ شهری به اندازۀ قم اجساد علما و پادشاهان و رجال دفن نشده است و هیچ شهری مانند قم دارای قبرستان‌های متعدد و بزرگ نبوده است.

🔹از پادشاهان می‌توان موارد زیر را برشمرد:

۱٫ رستم خان پادشاه گرجستان: او پس از گراییدن به دین مبین اسلام، چون وفات یافت، جسدش را در باغ باشکوهی در قم دفن کردند. از این باغ که هنگام آمدن شاردن به قم (در زمان شاه صفی) از گردشگاه‌های عادی اهل قم به شمار می‌رفته امروزه هیچ اثر و نشانی نیست.

۲٫ شاه عباس دوم: بقعۀ او در سمت جنوب غربی حرم حضرت معصومه (س) و وصل به آن است.

۳٫ شاه صفی: قبر او در رواق جنوبی حرم واقع است و چون در راهروی حرم بوده صندوق روی قبر را برداشته‌اند و این صندوق اکنون در موزۀ آستانۀ قم است.

۴٫ شاه سلیمان.

۵٫ شاه سلطان حسین: بقعۀ شاه سلیمان و شاه سلطان حسین امروز در وسط بنای جدید مسجد بالاسر دیده می‌شود.

🔹از شاهزادگان صفویه قریب هفتاد نفر که به دست افغان‌ها کشته شدند، در سردابۀ بزرگی که مقبرۀ خانوادگی صفویه بوده و در زیر صحن موزه (صحن زنانۀ سابق) قرار داشته به خاک سپرده شده‌اند. ظاهراً این سردابه هنوز هم وجود دارد. از جمله کسانی که در سردابۀ مزبور هستند «عباس میرزا» پسر و ولیعهد طهماسب دوم است که افغان‌ها او را هم به قتل رساندند.

🔹از پادشاهان قاجار می‌توان موارد زیر را برشمرد:

۱٫ فتحعلی شاه: بقعۀ او که در زمان حیات خود تهیه کرده بود در شمال غربی صحن کهنه، پشت به مدرسۀ فیضیه است. سنگ روی قبر این پادشاه که تصویر او بر آن کنده شده بسیار زیبا و جالب است. در سنگ دیگری که به دیوار بقعه نصب شده شرح حال وی با عبارت‌پردازی‌های معمول در آن زمان نوشته شده است.

۲٫ محمدشاه: بقعۀ او نیز در صحنه کهنه در سمت جنوب غربی و در حد فاصل میان صحن و مسجد اعظم واقع شده است. در صندوق‌خانۀ بقعۀ محمدشاه قبر مهد علیا زوجۀ او و مادر ناصر الدین شاه قرار داد.

🔹ناصرالدین شاه نیز بنا بر نوشتۀ دکتر فوریه، طبیب مخصوص وی، در کار تهیۀ قبری برای خود در قم بوده است. اما بعد از قتلش گویا وضع طوری بود یا که نمی‌توانستند او را به قم حمل کنند یا به فکر این کار نیفتادند (📗تاریخ مذهبی قم، ص ۱۸۳-۱۸۵)

@chsiqs