✅ روستای متروک زُرقان/ زُرقون

🔹 نویسنده و عکاس: حمید صادقی

در نزدیکی مسجد مقدس جمکران(انتهای بلوار جمهوری) آثار بنایی مخروبه و متروک دیده می‌شود. این آثار شامل یک باب قهوه خانه، واحد دامپروری و روستای زُرقان است. قهوه‌خانه مشرف به خیابان جمهوری است. بعد از قهوه‌خانه دامپروری وسیعی قرار دارد و پس از آن روستای زرقان واقع گردیده است. این روستا حسب آثار به جا مانده بسیار قدیمی‌تر از دامپروری و قهوه‌خانه است.
طی مصاحبه با آقای محمد استوان از سکنۀ اصیل قمی، این روستا زُرقان نام داشته است. ظاهراً مهاجرینی از فارس به اینجا عزیمت نموده و روستا را با محوریت حاج علی عسگر نامی بنیاد کرده‌اند. ایشان اضافه نمودند پیر زنانی که در روستا ساکن بودند اصل و نسب‌شان را به شیراز منتسب نموده و می‌گفتند یک زُرقان نیز در شیراز داریم. بعید نیست که وجه تسمیه این روستا نیز از همان‌جا باشد.
امرار معاش اهالی روستا نیز از طریق دامپروری بوده است و مکانی داشتند در زیر زمین که محل نگهداری گوسفندان و شترها بوده است که هم اکنون با خاک پر شده و آثار آن باقی است. ظاهراً حسب افواه عموم امام جمعه مسجد جامع(میدان کهنه) در ساخت دامپروری دخیل بوده است. در ضمن آن ایّام در آن مکان برو و بیایی بوده است و رهگذران و خود روستائیان در آن قهوه‌خانه استراحت می‌کردند. مردم با الاغ از کنار قهوه‌خانه به سمت کوه دو برادران می‌رفتند و از بالا دست جمکران از طریق جاده مالرویی موسوم به کوهستان به طرف روستاهای خورآباد، کرمجگان، فردو و … می‌رفتند. اهالی روستاهای مزبور خود را از طریق همین جاده به قم و میدان کهنه می‌رساندند و محصولات خود را با اقلام مورد نیاز مبادله می‌کردند. بعد از احداث جاده‌ای جهت ساخت خط راه آهن، جاده جدید به دلیل سهولت بیشتر مورد استفاده قرار گرفت.