💠 آسیب‌های گرد و غبار در قم

✍️ سیدمحسن محسنی

قم از دیدگاه شهرنشینی با دو آسیب عمده روبه‌روست و متاسفانه با وجود هزینه‌ها و خسارات و صدمات کلانی که بر انسان ساکن در قم و کالبد شهر تحمیل کرده‌اند، کوشش بایسته‌ای در رفع هیچ کدام از آنها صورت نگرفته است.
این دو آسیب این‌ها است:
یک. صدای تولیدشونده در محیط؛
دو. ریزگرد و گردو غبار موجود در محیط.

موضوع اول را فعلا وامی نهیم تا در فرصت دیگری به آن بپردازیم. اما در خصوص موضوع دوم – در این یادداشت – صرفا به آسیب‌های ناشی از گرد و غبار می پردازیم.
بدون هیچ تردیدی عمده و بلکه تمامی علل ریزگرد و گردو غبار موجود در محیط ناشی از دست کاری ما انسان‌ها در طبیعت و خدشه به سازوکار طبیعی آن است.
باید گفته شود که فرق ریز گرد و گرد و غبار در اندازه این دو است. اندازه گرد و غبار بزرگ‌تر از ریزگرد است. نگارنده در چند سال اخیر از طریق کانال بنیاد قم پژوهی و مطبوعات سراسری و محلی مکررا به این موضوع – به لحاظ تاثیرش در کاهش مرتبت زیست‌پذیری در شهر قم و پیرامون – پرداخته است.
اینک آسیب‌های هر دو عارضه اخیر فهرست‌وار بیان می‌شود:

۱. آسیب به سلامتی انسان به‌خصوص بر نواحی چشم و پوست و مو و ریه و قلب و خون و مراجعه به بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها و داروخانه‌ها و صرف وقت و هزینه‌های کلان برای درمان.

۲. آسیب به خودروها (موتور و بدنه) وکاهش بازدهی آنها.

۳. آسیب به کالبد شهر و خانه‌ها و نمای فروشگاه‌ها و منازل.

۴.آسیب به لوازم برقی ‌خانه‌ها به‌خصوص دستگاه‌های تهویه و کولرها/ خنک‌کننده‌ها.

۵. آسیب به اثاث فروشگاه‌ها و ادارات و خانه‌ها به‌خصوص مبلمان و فرش و پرده‌ها و میز و صندلی.

۶. آسیب به باغات میوه و مزارع کشاورزی و دام و طیور پرورشی و کاهش بازدهی آنها.

۷. آسیب به فضای سبز و کاهش بازده موثر آن.

۸. آسیب به صنایع شهر و استان و کاهش بازدهی صنعتی.

۹. آسیب به لباس ساکنان قم.

۱۰. مصرف بسیار بسیار زیاد آب جهت رفع موقت آثار گرد و غبار.

حال باید دید علل به وجود آمدن ریزگرد و گرد و غبار در قم چیست سپس به صورت علمی هزینه آسیب‌های آنها و هزینه ناشی از رفع و دفع این وضعِ زیانبار بررسی شود.
اگر سود دفع و رفع بیشتر بود که قطعا بیشتر است، آن‌گاه باید به راه‌های درمان اندیشید.
این نکته مهم هم گفته شود که عوارض مذکور راندمان کاری و خدماتی ساکنان شهر قم را به‌خصوص در فصل تابستان به‌شدت کاهش می‌دهد و این نیز در مرتبه خود آسیب بزرگ دیگری به شمار فهرست بالا می‌افزاید.