💢 اُسُّقُس/ossoqos واژه‌ای یونانی رایج در گویش قمی

نخستین بار این واژه را با تلفظ بالا که گویا مخصوص قمی‌ها است، از مادر بزرگ مرحومم حاجیه خانم معصومه دلشاد شنیدم. گفت: “فلانی اُسُّقُسِش محکمه” در معنای اساس و بنیان به کار برد. امروز در یکی از کتاب‌های استاد بهاالدین خرمشاهی شرحی در خصوص این کلمه دیدم (فرصت سبز حیات، نشر قطره، ص ۵۹۱، […]

نخستین بار این واژه را با تلفظ بالا که گویا مخصوص قمی‌ها است، از مادر بزرگ مرحومم حاجیه خانم معصومه دلشاد شنیدم.
گفت: “فلانی اُسُّقُسِش محکمه”
در معنای اساس و بنیان به کار برد.
امروز در یکی از کتاب‌های استاد بهاالدین خرمشاهی شرحی در خصوص این کلمه دیدم (فرصت سبز حیات، نشر قطره، ص ۵۹۱، تصویر فوق) مناسب دیدم شرح بالا را تقدیم کنم. اینکه این لغت یونانی با تلفظ مذکور چگونه در بین مردم قدیم قم راه یافته، محل ِ پرسش است؟ آیا احتمال دارد رواج آن به دوران تسلط یونانی‌ها بر ایران و قم باستان برگردد؟البته این کلمه از کلمات رایج بین حکما و فلاسفه قدیم ایران به شکل اسطقس و اسطقسات هم بوده که ناشی از ترجمه متون یونانی به عربی و آنگاه فارسی است.

🔹 سیدمحسن محسنی