💢 دو پسوند دیگر در آوایش قمی

الف) پسوند قیدساز ” َکی: aki”

این پسوند، یک پسوند ترکیبی است که عموما از واژه‌ها و بویژه از صفت‌ها، قید حالت می‌سازد. با این که چنین پسوندی در فارسی عامیانه کاربرد بیشینه دارد، در آوایش قمی نیز کم به کار نمی‌رود و برخی نمونه‌های آن را می‌آوریم:

۱. اینجورکی: این‌گونه.
۲. اَقَصَّکی: از قصدکی؛ عمداً.
۳. بیخودکی: بی‌دلیل.
۴. قایمکی: پنهانی.
۵. همساختکی: همین‌گونه.
۶. یه‌ورکی: یک‌‌ورکی؛ متمایل به یک جهت.

ب) پسوند صفت‌ساز “و: u”

یکی دیگر از پسوندهای فارسی که در فارسی عامیانه کاربرد فراوان دارد و در آوایش قمی هم با آن واژه‌سازی‌هایی صورت گرفته است، پسوند صفت‌ساز “و” است.

این پسوند، بازمانده‌ پسوند فارسی میانه‌ “uk: وک” است که از واژه‌ها و بویژه از اسم‌ها، صفت می‌سازد و هنوز نشانه‌ی آن در واژه‌ قمی پلوشتک (: پرستو) بازمانده است.
برخی نمونه‌های قمی کاربرد این پسوند را بخوانیم:

۱. خیکو: صفت کسی که مانند خیک، یعنی چاق، است.
۲. غُزو: صفت کسی که غُز، یعنی برآمدگی پشت، دارد و گوژپشت است.
۳. گریه‌ئو: صفت بچه‌ای که زود به گریه می‌افتد.
۴. لُپًو: صفت کسی که گونه‌های برآمده دارد.
۵. ننه‌ئو: صفت بچه‌ای که به پشتیبانی مادر دلگرم است.

با درخواست اصلاح و تکمیل.

دکتر علیرضا فولادی
۱۴۰۳/۰۲/۱۲