💢 رمضان در فرهنگ مردم روستای دستگرد قم آداب و رسوم روزهای آخر ماه مبارک رمضان

نماز عید فطر
تا حدود چهار، پنج دهه گذشته در صورت مساعد بودن هوا، نماز عید فطررا بر بالای مصلی moslla ( نام کوهی که در نزدیکی سمت غرب روستا واقع شده) می‌خواندند. در صبح روز عید و پس از بالا آمدن آفتاب، همه مردم از مرد و زن به اتفاق روحانی و امام جماعت مسجد تکبیرگویان راهی کوه مصلی می‌شدند و نماز را به امام جماعت روحانی و فردی که در کنار امام جماعت کار مکبّری و خواندن دعای قنوت را بدون استفاده از وسیله صوتی بر عهده داشت اقامه می‌کردند و پس از نماز، تکبیرگویان به روستا و خانه‌هایشان بر می‌گشتند. لازم به ذکر است که تاحدود نیم قرن گذشته اهالی روستای همجوار (روستای میم) طبق سنتی کهن و ایجاد وحدت در نماز عید فطر مردم دستگرد شرکت می‌کردند.

دیدار اهالی از روحانی و پیران و بیماران و بزرگان خانواده در روز عید فطر
تا حدود دو دهه اخیر روحانی و امام جماعت مسجد طلبه‌ای بود که در طول سال فقط برای دو دهه اول و آخر ماه محرم و صفر و یک ماه رمضان از شهر به روستا دعوت می‌شد و در هر کدام ازاین ایام هر شبانه‌روز خانه یکی از افراد ساکن، مهمان بود و حق‌الزحمه را هم در یکی از شب‌های شلوغی مسجد و یا تکیه (شب‌های عاشورا و شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان) از مردم حاضر جمع‌آوری می‌کردند. صبح روز عید فطر و پس اقامه نماز عید، آن تعداد از مردان مسنی که اهل مسجد بودند به اتفاق چند تن از ریش‌سفیدان دخیل در امورات مسجد و شخصی که امانت‌دار پول حق‌الزحمه روحانی بود، به رسم ادب و تشکر و خدا حافظی، به خانه‌ای که روحانی در آنجا اقامت داشت می‌رفتند و پس از انجام رسم تشکر و خداحافظی، امانتی را داخل پاکت تحویلش می‌دادند و بر می‌گشتند و هنگام بدرقه روحانی هم که همان صبح روز عید بود، بعضی‌ها که محصولی از تولیدات کشاورزی و دامی داشتند مقداری از آن را همراهش می‌کردند.
دیدار و عیادت از پیران و بیماران روستا هم از جمله سنت‌های نیک و پسندیده قدیمی‌های روستا بود که در روز عید فطر خیلی‌ها به آن عمل می‌کردند و همینطور دیدار کوچک‌ترها از بزرگ‌ترهای خانواده و طایفه که قدیمی‌ها به انجامش پای بند بودند.

هدیه و انعام روزه نیمه (کله گنجیشی) کودکان و کامل نوجوانان زیر بلوغ و سال اول بلوغ
در روز عید فطر و هنگام دیدارهای خانوادگی و ضیافت‌های نهاری که معمولا در خانه بزرگ‌ترها برگزار می شد، پدر و مادر و پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها طبق وعده‌ای که به کودکان برای گرفتن روزه «کله گنجیشی» و به نوجوانان برای گرفتن روزه کامل داده بودند، با دادن مبلغی پول و یا چیزهای مناسب دیگر به وعده خود عمل می‌کردند و انعام دختربچه و دختران تازه به تکلیف رسیده که روزه کامل گرفته بودند، چشمگیرتر بود و در میان آن هدایا چیزهایی مثل گوسفند، درخت و قطعه زمین هم دیده می‌شد و به صورت مکتوب در اختیار ولی آنها قرار می‌گرفت.

مصطفی جعفرزاده دستجردی
۱۴۰۳/۰۱/۲۱