💢 سهراب سپهری در قم

✍️ دکتر علیرضا فولادی

در تمام زندگینامه‌های “سهراب سپهری”، بلااستثنا محل تولد این شاعر معاصر، کاشان آمده است. این واقعیت که او اصالتا اهل کاشان و از احفاد “محمدتقی سپهر کاشانی”(۱۲۱۶ق_۱۲۹۷ق)، نویسنده کتاب “ناسخ التواریخ” بوده است، جای شک ندارد و خود وی در شعر معروف خویش، “صدای پای آب”، می گوید:
اهل کاشانم؛
روزگارم بد نیست؛
خرده نانی دارم، خرده هوشی، سر سوزن ذوقی.
(هشت کتاب، سهراب سپهری، چاپ هفتم، تهران، طهوری، ۱۳۶۸، ۲۷۱_۲۷۲)
با این همه، این واقعیت نیز که سپهری، در قم متولد شده است، جای شبهه ندارد. این که چرا نویسندگان زندگی او، محل تولد این شاعر را کاشان نگاشته‌اند، شایان واکاوی است و احتمالا به درج اشتباهی نام کاشان در جایگاه محل تولد شناسنامه وی باز می‌گردد. اکنون دو سند می آوریم که در آنها به قم‌زاد بودن سپهری تصریح رفته است و بویژه سند اول، جای تردید در این باره باقی نمی‌گذارد:

۱٫ سپهری در اتوبیوگرافی‌اش می نویسد:
“من کاشی‌ام، اما در قم متولد شده‌ام. شناسنامه‌ام درست نیست. مادرم می‌داند که من روز چهاردهم مهر (۶ اکتبر) به دنیا آمده‌ام؛ درست راس ساعت ۱۲٫ مادرم صدای اذان را می‌شنیده است. در قم زیاد نمانده‌ایم؛ به گلپایگان و خوانسار رفته‌ایم؛ بعد به سرزمین پدری”.(هنوز در سفرم، به کوشش پریدخت سپهری، چاپ اول، تهران، فروزان روز، ۱۳۹۰، ۹)
۲٫ هرمز خبیر، نویسنده کتاب “شعر معاصر ایران” هم که سال ۱۳۴۸، یعنی زمان زندگی سپهری نوشته شده است، در صفحه ۹۸ کتاب، این شاعر را “قمی مولد” معرفی می‌کند.(ن.ک: فرهنگ سخنوران، ع. خیامپور، چاپ اول، تهران، طلایه، ۱۳۶۸، ۱/ذیل سپهری کاشانی).