💢 یای مجهول در لهجه قمی

یکی از عجایب لهجه قمی، کاربرد زنده یای مجهول در این لهجه است.

یای مجهول مصوتی در فارسی میانه بوده است که به گونه‌ای بین دو مصوت ” ِ : e” و ” ی: ¡” تلفظ می‌شده است و هنوز آن را در فارسی افغانستانی و تاجیکستانی ملاحظه می‌کنیم.

یکی از انواع یای مجهول، همان است که امروزه به “کسره اضافه” تغییر یافته است و در لهجه قمی، البته این اواخر با گرایش بیشتر به مصوت بلند “ی : i”، بازمانده است.

در لهجه قمی یای مجهول، دست‌کم به دو صورت کاربرد دارد:

۱. در ترکیب اضافی یا ترکیب وصفی عادی
نمونه‌ها:

اِلای دشمنمون، دردی بی‌درمون بیگیره!: الهی دشمنمان درد بی‌درمان بگیرد!

نَمدونه ما مردی جنگیم: نمی‌داند ما مرد جنگیم.

۲. در ترکیب اضافی با مضاف‌الیه ضمیر متصل
نمونه‌ها:

دمار اَ روزگاریش دراومه: دمار از روزگارش درآمد.

کاریش تمونه: کارش تمام است.

با درخواست اصلاح و تکمیل.

دکتر علیرضا فولادی
۱۴۰۳/۰۱/۲۸