یادداشت‌ها
💢 برخی واژه‌های مربوط به “دست و پا” در لهجه قمی
۱. اَدَسّی: از دستی؛ عمدا. ۲. اَدَسَّکی: از دستکی؛ عمدا. ۳. پابِرنه: پابرهنه؛ بدون کفش. ۴. پابِرنه وسط حرف کسی دویدن: کنایه از مداخله کردن دفعی در صحبت کسی. ۵. پابه‌در: کسی که بیشتر مایل به بیرون رفتن از خانه است. ۶. پا‌بیرون: اسهال. ۷. پا داشتن: توان حرکت داشتن. ۸. پاکَشه کردن: لنگان راه […]
آشنایی و معرفی شانزدهمین اثر تاریخی قم
کاروانسرای سنگی علی‌آباد کاروانسرای سنگی علی‌آباد (قلعه علی‌آباد) مربوط به دوره سلجوقیان (قرن پنجم ق) است و در شهرستان قم، بخش مرکزی، روستای علی‌آباد (کیلومتر شصت جاده قديم قم – تهران) واقع شده است. از آن‌جایی‌که در این محل چند سکه مغولی با قدمت مربوط به سده هفتم و هشتم هجری قمری کشف شده، احتمالاً […]
💢 گشتی در قم و روستاهایش به روزگار قاجاران
کوه خضر و سیزده بدر میرزا غلامحسین خان افضل الملک در “کتابچه تفصیل و حالات دارالایمان قم” هنگام وصف کوه خضر اشاره به گذراندن مردم قم در روز سیزده عید در این کوه دارد: “در بهار محل تماشای اهل قم آنجا است. به‌خصوص در روز سیزده عید. تمام این کوه از سنگ است. چند دره […]
💢 ریشهشناسی قیاسی هفت واژه قمی
از آنجا که نَسَب برخی واژه‌ها مشخص نیست، تنها بر اساس قیاس و نه استقرا، می‌توان به ریشهشناسی آنها پرداخت. هرچند قیاس نیز، قاعدتا باید معیارهای خود را به کار گیرد، بی‌گمان نتیجه آن، حدسی خواهد بود؛ با این حال، چه‌بسا همین حدسیات، زمینه ریشه‌‌یابی درست واژه‌ها را فراهم سازند. در این نوشتار، به ریشهشناسی […]
🔘 پل علیخانی و رودخانه قم
پل علیخانی و رودخانه قم در دوره قاجار که امروزه جای خود را به پل فلزی بزرگی داده است. نشانه‌ای دیگر از زیبایی هنر ایرانی است که معمار سازنده پل را با ریزه‌کاری‌هایی شبیه آثار نگارگران تزئین کرده است. معمار هنر عصر خود را با تغییرات کاربردی در بنا به کار برده است. عکس چاپ […]
💢 کاروانسرای سنگی محمدآباد قم
قدمت: دوران سلجوقی ثبت: شماره ۲۱۳۸ در تاریخ آبان ۱۳۷۷ سلجوقیان در سال ۱۰۳۷ میلادی برابر ۴۱۵ شمسی با پادشاهی طغرل بیک شروع به حکومت کردند. آنان از ایران تا فراتر از مرزهای ترکیه و حدود چین حکومت می‌کردند. رشد زبان فارسی و فرهنگ و هنر فارسی از مهم‌ترین رویدادهای این دوره بوده است. جنگ‌های […]
💢 کتیبه های لاجورد کاشی‌نبشته‌های قدیمی در کوی و برزن‌های قم
در گوشه کنار محلات قم تعداد اندکی از کاشی‌های قدیمی بر دیوارهای شهر همچنان باقی مانده است که لازم است حفظ و نگهداری شود؛ قبل از آن‌که در طرح‌های نوسازی و بازسازی اماکن از بین برود. میراث فرهنگی با ورود و ثبت این آثار و اطلاع‌رسانی به مالک می‌تواند تاثیر گذار باشد و یا جمع‌آوری […]
💢 گشتی در قم و روستاهایش به روزگار قاجاران صادرات محصولات کشاورزی از قنوات به فرنگستان
عنوان بالا سلسله یادداشت‌هایی از نگارنده بود که ناتمام ماند. امروز هنگام نگاه کردن به رساله‌های قاجاری نکته‌ای دیدم که یاد آن یادداشت‌ها افتادم و این‌که آن را ادامه دهم. برخی نکات این رساله‌ها کوتاه ولی بسیار مهم است و نمی‌توان از آنها گذشت. نگارنده نمی‌دانست که محصولات کشاورزی قم در زمان قاجار به اروپا […]
کاوشی در فرهنگ عامهٔ قم
کتاب مهم «کاوشی در فرهنگ عامهٔ قم» تألیف مصطفی خرسندی، در سال ۱۴٠۲ توسط انتشارات ادبیات منتشر شد. فصل اول کتاب سه بخش دارد. در بخش اول از قم در دوره‌های مختلف تاریخی سخن گفته شده است. از زمان ورود آریایی‌ها در هزارهٔ سوم و چهارم پیش از میلاد به این سرزمین تا اکنون. بخش […]
