گزارش جلسه بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۱۰)، باموضوع: آشنایی با محوطه‌های باستانی قم با محوریت «قره‌تپه قمرود»، با حضور: استاد حسین صادقی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ 29 - اردیبهشت - 1403 جلسه این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۰۹) 14 - اردیبهشت - 1403 اتمام تملکات پروژه باغ مزار مشاهیر قم تا یک ماه آینده 12 - اردیبهشت - 1403 💢 ساخت نحوی فرضی در آوایش قمی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 تقدیم به بنیاد والانهاد قم‌پژوهی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 یک پیشنهاد و یک پسوند قیدساز در لهجه قمی 9 - اردیبهشت - 1403
حسین صادقی در ابتدای جلسه به معرفی تپه باستانی قمرود پرداخت، و گفت: تپه قمرود در روستای قمرود واقع شده است. بررسی باستان‌شناسی در سال ۱۳۷۳ توسط مرحوم میرعابدین کابلی باستانشناس آغاز گردید و در دشت مسیله حدود ۹۳ اثر از جمله کاروانسراها، تپه‌ها، میل‌ها و پل‌ها شناسایی شدند. او بیان کرد در قره تپه […]
موضوع: رونمایی از فهرست کتاب‌های درسی موجود در کتابخانه مسجد اعظم (بزرگترین مجموعه کتاب‌های درسی) ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۸، ساعت ۱۷ ↙️ مکان: کتابخانه مسجد اعظم – سالن جلسات شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب میشد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
درحال بارگذاری ...
🔹 سید محسن محسنی امروز ۱۶/۱۰/۹۲ به هنگام مأموریت اداری با همکاران از امامزاده علیرضا (گویا علی ابن رضا) در جمکران دیدن کردیم. ادارۀ اوقاف فعلا با حفظ ساختمان قبلی در حال احداث ساختمان بزرگی بر روی مرقد و اطراف بود. خادم امامزاده سیدی در حدود هشتاد سال داشت. بیرون آمد و تعارف کرد. کسی […]
در جلسه بنیاد قم پژوهی مطرح شد؛ مهجوریت مهم‌ترین سند مکتوب تاریخ قم/ لزوم احیای قلمرو تاریخی قم – کتاب «تاریخ قم» یکی از قدیمی‌ترین اسناد مربوط به شهر قم است که بسیاری از مردم و مسئولان آن را نمی‌شناسند. به گزارش خبرنگار مهر، جلسه شامگاه سه‌شنبه بنیاد قم پژوهی با موضوع بررسی کتاب «تاریخ […]
🔹 سید محسن محسنی نکتۀ مهمی که رئیس محترم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم در جلسۀ گذشته بنیاد قم‌پژوهی بیان کردند و ظاهرا توجهی به آن نشد، زنده بودن قمرود(گلفشان/اناربار) است. ایشان بیان داشتند که قمرود در قسمت‌های بیرون شهر هنوز زنده است ونمرده، حال آن‌که رود قره‌چای مرده است. واقع نیز همین است. […]
🔹 سید محسن محسنی در اواسط روزگار قاجار شهر قم به ده محله تقسیم شده بود. یکی از این محلات اسحاقیه نام دارد. این محله در خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی اول تقریبا تخریب و نام و موقعیت محل نیز از یادها رفت. حتی معمرین/دیرسالان نیز این محل را نمی‌شناسند و به یاد نمی‌آورند. علت موسوم بودن […]
🔹 سید محسن محسنی ۱٫ نام اصلی: کتاب قم ۲٫ نام متداول: تاریخ قم ۳٫ نام مؤلف: حسن بن محمد بن حسن قمی ۴٫ زبان نگارش: تازی/عربی ۵٫ اهدا شونده یا کسی که کتاب به نام او تدوین شده: صاحب بن عَبّاد وزیر فخرالدوله دیلمی ۶٫ تعداد باب‌های کتاب: ۲۰ باب ۷٫ سال پایان تألیف: […]
🌾دوستان عزیزم؛🌹 🌾واقعیت اینست که اجداد و نیاکان ما همواره در گذشته های دور ؛ برای ذخیره سازی آب؛ جهت مصارف شخصی و همچنین آبیاری مزارع کشاورزی ؛ خلاقیتهای فوق العاده ای به خرج میدادند.بواقع طراحی و ساخت قنات ها و سدهایی که از آن دوران تا به الان، در سرزمین ما به یادگار مانده؛ […]
#علیرضا_فولادی یکی از موضوعات شایسته برای مردم شناسی ومطالعات فرهنگی، موضوع “خاندانهای فرهنگی” است. این موضوع در جوامعی که هنوز نهاد خانواده را پاس می دارند، می تواند موضوع جذاب و مفیدی جهت پژوهش باشد و جوانب آن مورد تبیین دقیق قرار گیرد. چنین موضوعی عملا در برخی مناطق کشور ما، محل توجه بوده است […]
تاريخ قم نوشته ؛ حسن بن محمد بن حسن قمى و ترجمه حسن بن على بن حسن بن عبد الملك قمى، به تصحيح سيد جلال الدين طهرانى، چاپ اول، تهران، ۱۳۱۳ ش و چاپ دوم، ۱۳۶۱ انتشارات طوس، تهران، است. مقدمه مصحح ] بسم اللّه الرحمن الرحيم اين كتاب كه از نظر قارئين گرام مى […]
⬇️ریشه شناسی یک واژه ی قمی⬇️ پیش از پرداختن به بحث اصلی لازم است متذکر شویم گاه همشهریان ما، گویش قمی را با گویش عامیانه ی فارسی یکی می گیرند و متاسفانه این برخورد، به کار برخی پژوهشگران پیشین گویش قمی نیز راه یافته است. با این حال، جا دارد بدانیم، گویش قمی، گویشی اصیل […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب میشد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
سال نهم – بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۳۱ – ۳۲ نامه قم فصل‌نامه‌ای بود که حدود دو دهه با فراز و نشیب بردست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم منتشر میشد. مقالات و مطالب آن از نظر سطح یکسان نبود، اما در قحط بازار نشریات مربوط به قم‌شناسی، بسیار مغتنم بود و یکی […]
جدّ خاندان روحانی قم، سید محمدهادی روحانی، قم: مطالعات اسلامی نورالمهدی، ۱۴۰۲، ۸۱ ص.
گذرخان، سید محمدعلی ابطحی، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۴۰۱، ۲۶۳ص. شاید در ادبیات جهان داستان‌های زیادی دربارۀ شخصیت‌های دینی و مذهبی و زندگی خصوصی‌شان نوشته شده باشد، اما در ایران کم‌تر این اتفاق افتاده است. گذرِ خان برای اولین‌بار به درون حوزۀ علمیۀ قم و نیز محافل و جلسات روحانیون سرک می‌کشد. رمان داستان پسری […]
🔸 موضوع: گزارشی از کتاب تازه انتشار یافته “تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۰۱ – ۱۳۵۷)” همراه با رونمایی از کتاب 🔹 با حضور: دکتر حجت‌الله علی‌محمدی مولف کتاب ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۱/۱۲/۰۲ ساعت ۱۹ ↙️ مکان: میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر
یکی از مداحان قمی که صدای بسیار دلنشینی داشت. بسیار توانا در بدیهه‌سرایی بود. از جنس مداحان حقیقی و سنتی .انصافا فخر المادحین بود. در شهادت پسر دایی مادرم “شهید محمد رضا دلشاد” در هنگام جنگ عراق علیه ایران بداهتا تصنیفی ساخت که هنگام تشییع او با آوای جذابی آن را اجرا کرد. این مقدار […]
در حاشیه یادکرد سید صدرالدین محمد رضوی قمی (۱۰۹۵ – ۱۱۶۰ق) عرض می‌کنم که: قبر او، در خیابان ارم قم، داخل بقعه محمدیه بود؛ یعنی بقعه‌ای کوچک که در سمت راست ورودی اصلی مسجد محمدیه قرار داشت و قبر هاتف اصفهانی (شاعر نامدار) و سیدمحمد المهدی رضوی قمی (بانی بقعه و جد صدرالدین) نیز در […]
سنگ قبر حاج شیخ غلامرضا خوانساری صاحب کتاب مصباح الوارثین چون قبرستان نو در معرض تخریب است و چون گنجینه‌ای از سنگ قبرهای قدیمی دارد، واجب است از تک تک این سنگ قبرها با فوریت تصویربرداری حرفه‌ای بشود. بخشی از تاریخ فرهنگی ایران و قم در این قبرستان قرار دارد. از معدود قبرستان‌های ایران است […]
کاروانسرای طینوج مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش خلجستان، روستای طینوج (پنجاه کیلومتری شمال شرق قم) واقع شده است. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. کاروانسرای طینوج در بیان محلی و برخی منابع، […]
شماره ثبت: ۱۶۶۸ تاریخ ثبت: ۱۳۶۳/۰۸/۰۶ کاروانسرایی به‌حقیقت زیبا با اقتداری پنهان در خود. در میان بیابانی که تا چشم کار می‌کند تپه‌های کوتاه خاکی و گاه کوه‌های سنگی نه چندان مرتفع می‌بینید. این ساختمان با معماری سنتی با هنر آجرکاری جلوه‌ای دیگر به این منطقه داده است. اگر قصد سفر و دیدن مکان‌های تاریخی […]
متن سنگ‌نبشت “حبس ابدی نمود حاج محمد حسین یزدی این رقبه حوض‌خانه را برای مسجد مقابل و دو مغازه بر خیابان تحتانی را به انضمام محوطه متصل عقب مُغازه ها نیز حبس ابد نمود که اجاره آن‌ها به نظر متولی و ناظر بر طبق ورقه وصیت‌نامه صرف تعمیر مسجد و آب‌انبار مقابل و مازاد مصرف […]
بر روی سردرب مدرسه کهن غیاثیه از آثار اوائل قرن نهم اندک گچ‌بری‌های کهن بازمانده است که نشان می‌دهد رویه و آرایه قدیمی تمامی به همین شیوه بوده است. چون احتمال می‌دهم به مرور از بین برود مبادرت به تصویر برداری کردم. البته باید عکس‌برداری فنی و حرفه‌ای بشود. شاید بتوان با هوش مصنوعی از […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب میشد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
✍🏻 برشی از نامهٔ حاج آقا رضا زنجانی به پدرش حاجی سیّد محمّد مجتهد زنجانی «پس از حرکت از کرمانشاه، چند شبی در همدان منزل حضرت فاضل‌نراقی به انتظار انقطاع باران متوقّف، و بالأخره حرکت و سه شب در عرض راه به‌واسطهٔ کثرت سیل و خرابی طرق معطّل، و شب دهم ماه، دو از شب […]
شهر قم از روزگاران پیشین، به دلیل قرار گرفتن در مسیر شاهراه های تجاری چون جاده ابریشم و راه‌های مواصلاتی در قرون و اعصار بعد، چون دوران سلجوقیان و صفویان، همواره مورد توجه کاروان‌های تجاری بوده و در این مسیر ده‌ها کاروانسرا بنا کرده‌اند. از میان این کاروانسراها، برخی به دلیل اهمیت جایگاه و معماری […]
الف) پسوند قیدساز ” َکی: aki” این پسوند، یک پسوند ترکیبی است که عموما از واژه‌ها و بویژه از صفت‌ها، قید حالت می‌سازد. با این که چنین پسوندی در فارسی عامیانه کاربرد بیشینه دارد، در آوایش قمی نیز کم به کار نمی‌رود و برخی نمونه‌های آن را می‌آوریم: ۱. اینجورکی: این‌گونه. ۲. اَقَصَّکی: از قصدکی؛ […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
بزرگترین کارخانه ریسندگی قم با پانصد هزار تومان راه اندازی شد/ کارخانه‌ای که برای خود شهری بود ۱۹ دی: کارخانه ریسباف قم که یکی از بزرگترین کارخانه‌های ریسندگی محسوب میشد، در سال ۱۳۱۷ و با مبلغ پانصد هزار تومان راه اندازی شده است. چهارصد و شصت و یکمین نشست بنیاد قم‌پژوهی با موضوع بررسی تاریخ […]
“خدمت ریاست بلدیه دام اقبال مراسله مورخه ۳ ماه، نمره ۶۳۶ واصل در خصوص قدپای دکاکین میدان خارج، همگی ملکی اینجانب و خیابان که لازم است مطابق دستور آقای انصاری اقدام شود. جوابا می‌نویسم نقشه میدان مزبور اسپاسوسکی مهندس کشیده است با تصویب وزارت جلیله داخله امر به ساختمان شده و نقشه مهندس مزبوره تصويب […]
🔹 سیدمحسن محسنی یکی از باب‌های آخرین تاریخ قم / کتاب قم که کنون در دسترس نیست، به ترسایان و یهودان و مجوسان قم اختصاص دارد. این امر نشانگر تنوع ادیان در گذشته در این منطقه تواند بود. برابر همین کتاب، آتشکده‌های بسیاری به‌خصوص در جمکران و ابرستجان وجود داشته است. پس دور از انتظار […]
🔹 سیدمحسن محسنی قم استعداد دارد که با برنامه‌ریزی و تدبیرِ درست در درازمدت به قطبی برای فروش کتاب‌های فارسی و عربی و اردو و پشتو و ترکیِ دست دوم (کتب شرقی – اسلامی- ایرانی) در خاورمیانه تبدیل شود و از این راه سالم و فرهنگی ده‌ها و بلکه صدها هزار گردشگر از درون و […]
🔹 ارسال: مجید داداش‌نژاد ۱۴۰۰/۰۷/۲۵ راه‌های قم و قزوین تعریض و آسفالت شده و خطر تصادفات در هر دو راه کاهش یافته است. بزرگترین کارخانه آسفالت به وسیله شرکت سنا در راه قم نصب شده است. منبع: روزنامه اطلاعات ٢٧ مهر ١٣۵٠، ص ١٣
سیدمحسن محسنی از قم‌پژوهان با اشاره به برخی از تجارب در کشورهایی که مواریث فرهنگی ایران زمین (ایران فرهنگی و تاریخی) در آنجا قرار دارد از جمله چین در شهر کاشغر (ایالت سین کیانگ) و سمرقند و بخارا در ازبکستان، اظهار داشت که بافت‌های تاریخی هر شهر از جمله قم دارای ارزش‌های معنوی و مادی […]
پدرش حاکم کاشان بود و اعتضاد الدوله لقب پدر او بود. خود وی در سال ۱۳۰۷ق لقب نایب الایاله داشت و در سال ۱۳۰۹ اعتضادالدوله شد. منصب: حاکم قم @newhistoryy
وی در ابتدا به تاریخچه خانوادگی خود پرداخت و گفت: نام خانوادگی ما تاجررشتی است ولی معروف به رشتی‌زاده هستیم. پدرم علی رشتی‌زاده بود و پدربزرگم معروف به ارباب نصرالله، تاجری اهل کاشان بود که در کاشان و رشت تجارت می‌کرد. در آن دوره برای تعیین نام خانوادگی افراد به هنگام صدور شناسنامه، از شغل […]
در جلسه بنیاد قم پژوهی مطرح شد؛ خطر نابودی گویش قمی/ لهجه‌ای که به قرن ۱۱ بر می‌گردد قم – یک نویسنده و قم پژوه با انتقاد از عدم توجه به حراست از فرهنگ و گویش اصیل قمی، گفت: این گویش جزئی از فرهنگ ماست و باید بماند که در اثر ناآگاهی ما در حال […]
✍️ سیدمحسن محسنی از چند سال پیش تاریخچه این محله که جزئی از محله بزرگ باغ‌پنبه بوده است به‌تدریج در کانال بنیاد قم‌پژوهی منتشر می‌شود. در این یادداشت تاریخ تکیه کوچه‌نو را به اجمال به نقل از پدرم می‌‌آورم. تفصیل آن را به بعد موکول می‌کنم. امیدواریم این یادداشت‌ها به ضمیمه تاریخچه محله باغ‌پنبه […]
