گزارش جلسه بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۱۰)، باموضوع: آشنایی با محوطه‌های باستانی قم با محوریت «قره‌تپه قمرود»، با حضور: استاد حسین صادقی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ 29 - اردیبهشت - 1403 جلسه این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۰۹) 14 - اردیبهشت - 1403 اتمام تملکات پروژه باغ مزار مشاهیر قم تا یک ماه آینده 12 - اردیبهشت - 1403 💢 ساخت نحوی فرضی در آوایش قمی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 تقدیم به بنیاد والانهاد قم‌پژوهی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 یک پیشنهاد و یک پسوند قیدساز در لهجه قمی 9 - اردیبهشت - 1403
حسین صادقی در ابتدای جلسه به معرفی تپه باستانی قمرود پرداخت، و گفت: تپه قمرود در روستای قمرود واقع شده است. بررسی باستان‌شناسی در سال ۱۳۷۳ توسط مرحوم میرعابدین کابلی باستانشناس آغاز گردید و در دشت مسیله حدود ۹۳ اثر از جمله کاروانسراها، تپه‌ها، میل‌ها و پل‌ها شناسایی شدند. او بیان کرد در قره تپه […]
موضوع: رونمایی از فهرست کتاب‌های درسی موجود در کتابخانه مسجد اعظم (بزرگ‌ترین مجموعه کتاب‌های درسی) ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۸، ساعت ۱۷ ↙️ مکان: کتابخانه مسجد اعظم – سالن جلسات شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
درحال بارگذاری ...
خوشبختانه در فرصت عیدانه‌ای که دست داد، نوشتارها راجع به لهجه قمی مورد توجه قرار گرفت و چنان که از کامنت‌ها برمی‌آید، دوستان ارجمند را به اظهار نظر واداشت. جا دارد ابتدا بگویم این نوشتارها به هیچ وجه نافی همانندی ویژگی‌های لهجه قمی با برخی لهجه‌های دیگر نیست و هدف آنها این است که صرفا […]
در لهجه قمی، واج “ژ” وجود ندارد و در واژه‌هایی که این واج را دارند، تبدیل به واج “ج” می‌شود. این واقعیت حکم می‌کند تا زبان‌شناسان، علت آن را از دیدگاه زبان‌شناسی تاریخی مورد تحقیق قرار دهند. ده نمونه برای این ابدال: ۱. آجان: آژان. ۲. بیجامه: پیژامه ۳. بیجن: بیژن. ۴. جاندار: ژاندارم ۵. […]
متن سنگ‌نبشت “حبس ابدی نمود حاج محمد حسین یزدی این رقبه حوض‌خانه را برای مسجد مقابل و دو مغازه بر خیابان تحتانی را به انضمام محوطه متصل عقب مُغازه ها نیز حبس ابد نمود که اجاره آنها به نظر متولی و ناظر بر طبق ورقه وصیت‌نامه صرف تعمیر مسجد و آب‌انبار مقابل و مازاد مصرف […]
در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان طبق رسم و عقیده‌ای کهن، در خانه‌هایی که پخت نان برای مصرف خانواده انجام می‌شود، چند چانه خمیر را هم گرفته و روی آن سیاه‌دانه می‌پاشند و در آخر کار پخت، آنها را داخل تنور می‌گذارند تا پخته شود. این گرده‌نان که در اندازه‌های کوچک و ضخیم […]
بر روی سردرب مدرسه کهن غیاثیه از آثار اوائل قرن نهم اندک گچ‌بری‌های کهن بازمانده است که نشان می‌دهد رویه و آرایه قدیمی تمامی به همین شیوه بوده است. چون احتمال می‌دهم به مرور از بین برود مبادرت به تصویر برداری کردم. البته باید عکس‌برداری فنی و حرفه‌ای بشود. شاید بتوان با هوش مصنوعی از […]
عُمِّرَت هذِهِ العِمارَه الشَّریفَه لِلحُکمِ لمُطاعِ اَقدَرِصِدیقَنا سُلطان اَعلیحَضرَت کَرّوبَ الزَّمان ابوالمُظَفَّر شاه طَهماسب بَهادُرخان اِبن اِسمعیل صَفوی سُلطان العالمین فاوَضَ فی بِرّه و حِسابِهِ فی ثلاث شُهور و سَنه تِسعمِائهَ وَ خَمسون زهرا ثاراللهی کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی ۱۴۰۳/۰۱/۱۸
کوچه‌های تنگ و باریک حیاط‌های با صفا درختان انجیر و انار امیرحسین میرقیصری ۱۴۰۳/۰۱/۱۸
کاروانسرای طرلاب کاروانسرای طرلاب مربوط به دوره سلجوقی – دوره صفوی است و در شهرستان قم، بخش سلفچگان، روستای طرلاب واقع شده است. این کاروانسرا در سی کیلومتری جاده قم به طرف اراک واقع شده و بنایی است که به طول ۵/۸۷ متر و عرض ۲۸۰ متر است. کاروانسرای طرلاب از دو بنای چهار ایوانی […]
نام دو خیابان قدیمی قم برگرفته از نام‌های باغ‌هایی است که پیش‌تر در محل آن خیابان‌ها بوده‌اند؛ از جمله خیابان صفائیه که برگرفته از نام باغی در همین خیابان بوده است. محمدتقی بیگ ارباب هنگام وصف باغات طرف قبله از این باغ با عنوان “باغ صفا” چنین یاد می‌کند: “به قدر شصت جریب است. الان […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
سال نهم – بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۳۱ – ۳۲ نامه قم فصل‌نامه‌ای بود که حدود دو دهه با فراز و نشیب بردست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم منتشر می‌شد. مقالات و مطالب آن از نظر سطح یکسان نبود، اما در قحط بازار نشریات مربوط به قم‌شناسی، بسیار مغتنم بود و یکی […]
جدّ خاندان روحانی قم، سید محمدهادی روحانی، قم: مطالعات اسلامی نورالمهدی، ۱۴۰۲، ۸۱ ص.
گذرخان، سید محمدعلی ابطحی، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۴۰۱، ۲۶۳ص. شاید در ادبیات جهان داستان‌های زیادی دربارۀ شخصیت‌های دینی و مذهبی و زندگی خصوصی‌شان نوشته شده باشد، اما در ایران کم‌تر این اتفاق افتاده است. گذرِ خان برای اولین‌بار به درون حوزۀ علمیۀ قم و نیز محافل و جلسات روحانیون سرک می‌کشد. رمان داستان پسری […]
🔸 موضوع: گزارشی از کتاب تازه انتشار یافته “تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۰۱ – ۱۳۵۷)” همراه با رونمایی از کتاب 🔹 با حضور: دکتر حجت‌الله علی‌محمدی مولف کتاب ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۱/۱۲/۰۲ ساعت ۱۹ ↙️ مکان: میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر
یکی از مداحان قمی که صدای بسیار دلنشینی داشت. بسیار توانا در بدیهه‌سرایی بود. از جنس مداحان حقیقی و سنتی .انصافا فخر المادحین بود. در شهادت پسر دایی مادرم “شهید محمد رضا دلشاد” در هنگام جنگ عراق علیه ایران بداهتا تصنیفی ساخت که هنگام تشییع او با آوای جذابی آن را اجرا کرد. این مقدار […]
در حاشیه یادکرد سید صدرالدین محمد رضوی قمی (۱۰۹۵ – ۱۱۶۰ق) عرض می‌کنم که: قبر او، در خیابان ارم قم، داخل بقعه محمدیه بود؛ یعنی بقعه‌ای کوچک که در سمت راست ورودی اصلی مسجد محمدیه قرار داشت و قبر هاتف اصفهانی (شاعر نامدار) و سیدمحمد المهدی رضوی قمی (بانی بقعه و جد صدرالدین) نیز در […]
سنگ قبر حاج شیخ غلامرضا خوانساری صاحب کتاب مصباح الوارثین چون قبرستان نو در معرض تخریب است و چون گنجینه‌ای از سنگ قبرهای قدیمی دارد، واجب است از تک تک این سنگ قبرها با فوریت تصویربرداری حرفه‌ای بشود. بخشی از تاریخ فرهنگی ایران و قم در این قبرستان قرار دارد. از معدود قبرستان‌های ایران است […]
کاروانسرای طینوج مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش خلجستان، روستای طینوج (پنجاه کیلومتری شمال شرق قم) واقع شده است. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. کاروانسرای طینوج در بیان محلی و برخی منابع، […]
شماره ثبت: ۱۶۶۸ تاریخ ثبت: ۱۳۶۳/۰۸/۰۶ کاروانسرایی به‌حقیقت زیبا با اقتداری پنهان در خود. در میان بیابانی که تا چشم کار می‌کند تپه‌های کوتاه خاکی و گاه کوه‌های سنگی نه چندان مرتفع می‌بینید. این ساختمان با معماری سنتی با هنر آجرکاری جلوه‌ای دیگر به این منطقه داده است. اگر قصد سفر و دیدن مکان‌های تاریخی […]
متن سنگ‌نبشت “حبس ابدی نمود حاج محمد حسین یزدی این رقبه حوض‌خانه را برای مسجد مقابل و دو مغازه بر خیابان تحتانی را به انضمام محوطه متصل عقب مُغازه ها نیز حبس ابد نمود که اجاره آنها به نظر متولی و ناظر بر طبق ورقه وصیت‌نامه صرف تعمیر مسجد و آب‌انبار مقابل و مازاد مصرف […]
بر روی سردرب مدرسه کهن غیاثیه از آثار اوائل قرن نهم اندک گچ‌بری‌های کهن بازمانده است که نشان می‌دهد رویه و آرایه قدیمی تمامی به همین شیوه بوده است. چون احتمال می‌دهم به مرور از بین برود مبادرت به تصویر برداری کردم. البته باید عکس‌برداری فنی و حرفه‌ای بشود. شاید بتوان با هوش مصنوعی از […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
✍🏻 برشی از نامهٔ حاج آقا رضا زنجانی به پدرش حاجی سیّد محمّد مجتهد زنجانی «پس از حرکت از کرمانشاه، چند شبی در همدان منزل حضرت فاضل‌نراقی به انتظار انقطاع باران متوقّف، و بالأخره حرکت و سه شب در عرض راه به‌واسطهٔ کثرت سیل و خرابی طرق معطّل، و شب دهم ماه، دو از شب […]
شهر قم از روزگاران پیشین، به دلیل قرار گرفتن در مسیر شاهراه های تجاری چون جاده ابریشم و راه‌های مواصلاتی در قرون و اعصار بعد، چون دوران سلجوقیان و صفویان، همواره مورد توجه کاروان‌های تجاری بوده و در این مسیر ده‌ها کاروانسرا بنا کرده‌اند. از میان این کاروانسراها، برخی به دلیل اهمیت جایگاه و معماری […]
الف) پسوند قیدساز ” َکی: aki” این پسوند، یک پسوند ترکیبی است که عموما از واژه‌ها و بویژه از صفت‌ها، قید حالت می‌سازد. با این که چنین پسوندی در فارسی عامیانه کاربرد بیشینه دارد، در آوایش قمی نیز کم به کار نمی‌رود و برخی نمونه‌های آن را می‌آوریم: ۱. اینجورکی: این‌گونه. ۲. اَقَصَّکی: از قصدکی؛ […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
✍️ حسن انصاری قمی هفته قبل به مناسبت درخواست مجله سياستنامه به چند پرسش درباره تفکر فلسفی مرحوم آقای حاج آقا مهدی حائری يزدی پاسخ می دادم. مرحوم دکتر حائری يزدی تا آنجا که من می‌شناسم تنها عالم شيعی و بل شايد مسلمانی باشد با چنين تجربه‌ای بی‌مانند در زندگی علمی‌اش: با وجود آنکه در […]
سر اندر پا: سراپا. سرباز: سرلخت؛ بی‌حجاب. سر به سر: _ شدن؛ برابر شدن بهای دو چیز. سربود: بیش‌بها؛ در تبادل دو چیز، مانند دو مِلک، ممکن است یکی از آنها بهای بیشتری داشته باشد که به آن، سربود می‌گویند. سرداد: _ نداشتن با کسی: دمخور نبودن با کسی. سَره: الف) سردسته. ب) زیادی پارچه […]
✍️ سیدمحسن محسنی ۱۴۰۱/۰۱/۰۸ این سند که در قالب عریضه است، به دست سه تن از اهالی قم به عنوان رضاشاه در شکایت از حکمران ( فرماندار) قم نگاشته شده است. سند تاریخ ندارد ولی سند ضمیمه آن مورخ ۱۶ / ۶ / ۰۸[۱۳] است قبرستان بابلان (حد فاصل درب شمال حرم مطهر شامل میدان […]
✍️ محمدرضا بشارتی ۱۴۰۰/۱۲/۲۴ نام باستانی قم را کمیران دانسته‌اند و نظر به معنای ریشه اجزای این کلمه، می‌توان آن را “شهر آزادگان” یا “شهر ایران” یا “ایرانشهر” معنا کرد. تاسیس قم و نواحی آن را به دوران کیخسرو (کوروش ذوالقرنین) نسبت می‌دهند و شکوفایی این نواحی را به دوران همای بنت بهمن (آتوسا دختر […]
🔸 موضوع: “یک‌صدمین سال ورود شیخ عبدالکریم حائری یزدی به قم و نقش عالمان قمی در تاسیس حوزه علمیه قم” 🔹 با حضور: – حجت‌الاسلام والمسلمین ناصرالدین انصاری قمی ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۱/۰۳/۰۳ – ساعت ۱۸ ↙️ مکان: میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر 💢 جلسه بارعایت پروتکل بهداشتی برگزار می‌شود. پخش […]
مقابر سبز قم عکس: علی مقیمی ۱۴۰۰/۰۸/۲۷ آرامگاه خاندان صفی حاکمان قرن هشتم شهر قم. معماری کم‌نظیر تزیین شده با گچبری‌ها و نقوش بسیار زیبا.
🔹 سیدمحسن محسنی 💢 تصویر، ابتدای خیابان موزه را نشان می‌دهد که حدود بیست سال پیش در طرح توسعه حرم از خیابان‌های قم حذف شد. ظاهر تصویر نشان می‌دهد که خیابان موزه را در همان زمان شروع به احداث کرده‌اند. موزه آستانه که ورودیش از همین خیابان بود در سال ۱۳۱۴ تاسیس شد. بنابراین می‌توان […]
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قم از اتمام مرمت مسجد ابوطالب قم خبر داد. به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم، حمید یزدانی امروز با اعلام این خبر گفت: «مرمت این مسجد تاریخی با هزینه‌ای بالغ‌بر سی‌صد میلیون ریال و با مشارکت هیأت امنای مسجد ابوطالب […]
🔹 حسن انصاری خوشبختانه عاقبت اين کتاب مهم اصولی چاپ شد. سال ها بود در انتظار چاپ اين کتاب بوديم. اگر عمری باشد در يادداشتی اندر اهميت اين کتاب اصولی که نويسنده اش استاد وحيد بهبهانی است خواهم نوشت. او شاگرد مدقق شيروانی صاحب حاشيه بود و مشی او ميان اخباريان و اصوليان. بخش دوم […]
دکتر غلامرضا امیرخانی ۱۴۰۰/۱۲/۲۹ مرحوم شیخ علی نادی (چهارمردانی) پدر دکتر حسین شهیدزاده و داماد آیت‌الله حاج میرزا محمد ارباب قمی
