گزارش جلسه بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۱۰)، باموضوع: آشنایی با محوطه‌های باستانی قم با محوریت «قره‌تپه قمرود»، با حضور: استاد حسین صادقی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ 29 - اردیبهشت - 1403 جلسه این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۰۹) 14 - اردیبهشت - 1403 اتمام تملکات پروژه باغ مزار مشاهیر قم تا یک ماه آینده 12 - اردیبهشت - 1403 💢 ساخت نحوی فرضی در آوایش قمی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 تقدیم به بنیاد والانهاد قم‌پژوهی 10 - اردیبهشت - 1403 💢 یک پیشنهاد و یک پسوند قیدساز در لهجه قمی 9 - اردیبهشت - 1403
حسین صادقی در ابتدای جلسه به معرفی تپه باستانی قمرود پرداخت، و گفت: تپه قمرود در روستای قمرود واقع شده است. بررسی باستان‌شناسی در سال ۱۳۷۳ توسط مرحوم میرعابدین کابلی باستانشناس آغاز گردید و در دشت مسیله حدود ۹۳ اثر از جمله کاروانسراها، تپه‌ها، میل‌ها و پل‌ها شناسایی شدند. او بیان کرد در قره تپه […]
موضوع: رونمایی از فهرست کتاب‌های درسی موجود در کتابخانه مسجد اعظم (بزرگ‌ترین مجموعه کتاب‌های درسی) ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۸، ساعت ۱۷ ↙️ مکان: کتابخانه مسجد اعظم – سالن جلسات شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
درحال بارگذاری ...
یکی از پسوندهای فراموش‌شده فارسی، پسوند اسم‌ساز ” َ ک: ak” است. این پسوند، همان پسوندی است که در فارسی رسمی به “ِه: e” (های غیرملفوظ) دگردیسی پذیرفته است، اما در فارسی عامیانه همچنان کارکرد خود را حفظ کرده است. همین پسوند، در لهجه قمی کارکرد زنده‌تری نشان می‌دهد، به گونه‌ای که گاه آن را […]
سه گونه مطلب در این کانال انتشار می‌یابد: یک. گزارش جلسات هفتگی بنیاد قم‌پژوهی و معرفی آثار بنیاد؛ دو. اطلاع‌رسانی منابع و آثار قم‌شناسی؛ سه. یادداشت‌های مرتبط با قم‌شناسی. یادداشت‌ها، اخبار، تصاویر و هر مطلبی را كه برای اعضای كانال مفید می‌دانید، با ذكر منبع و نام نویسنده برای ما ارسال كنید. ما را به […]
در ۵۰ درجه و ۲۸ دقیقه و ۸۷۳ ثانیه طول جغرافیایی و ۳۴ درجه و ۳۲ دقیقه و ۳۱۰ ثانیه عرض جغرافیایی قرار دارد. ساختمان این بنا در دو طبقه مجزا ساخته شده است. شرقی – غربی بودن این عمارت از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد آن است. طول بنای عمارت بیش از هشتاد متر […]
۱. اَدَسّی: از دستی؛ عمدا. ۲. اَدَسَّکی: از دستکی؛ عمدا. ۳. پابِرنه: پابرهنه؛ بدون کفش. ۴. پابِرنه وسط حرف کسی دویدن: کنایه از مداخله کردن دفعی در صحبت کسی. ۵. پابه‌در: کسی که بیشتر مایل به بیرون رفتن از خانه است. ۶. پا‌بیرون: اسهال. ۷. پا داشتن: توان حرکت داشتن. ۸. پاکَشه کردن: لنگان راه […]
کاروانسرای سنگی علی‌آباد کاروانسرای سنگی علی‌آباد (قلعه علی‌آباد) مربوط به دوره سلجوقیان (قرن پنجم ق) است و در شهرستان قم، بخش مرکزی، روستای علی‌آباد (کیلومتر شصت جاده قديم قم – تهران) واقع شده است. از آن‌جایی‌که در این محل چند سکه مغولی با قدمت مربوط به سده هفتم و هشتم هجری قمری کشف شده، احتمالاً […]
کوه خضر و سیزده بدر میرزا غلامحسین خان افضل الملک در “کتابچه تفصیل و حالات دارالایمان قم” هنگام وصف کوه خضر اشاره به گذراندن مردم قم در روز سیزده عید در این کوه دارد: “در بهار محل تماشای اهل قم آنجا است. به‌خصوص در روز سیزده عید. تمام این کوه از سنگ است. چند دره […]
از آنجا که نَسَب برخی واژه‌ها مشخص نیست، تنها بر اساس قیاس و نه استقرا، می‌توان به ریشهشناسی آنها پرداخت. هرچند قیاس نیز، قاعدتا باید معیارهای خود را به کار گیرد، بی‌گمان نتیجه آن، حدسی خواهد بود؛ با این حال، چه‌بسا همین حدسیات، زمینه ریشه‌‌یابی درست واژه‌ها را فراهم سازند. در این نوشتار، به ریشهشناسی […]
پل علیخانی و رودخانه قم در دوره قاجار که امروزه جای خود را به پل فلزی بزرگی داده است. نشانه‌ای دیگر از زیبایی هنر ایرانی است که معمار سازنده پل را با ریزه‌کاری‌هایی شبیه آثار نگارگران تزئین کرده است. معمار هنر عصر خود را با تغییرات کاربردی در بنا به کار برده است. عکس چاپ […]
قدمت: دوران سلجوقی ثبت: شماره ۲۱۳۸ در تاریخ آبان ۱۳۷۷ سلجوقیان در سال ۱۰۳۷ میلادی برابر ۴۱۵ شمسی با پادشاهی طغرل بیک شروع به حکومت کردند. آنان از ایران تا فراتر از مرزهای ترکیه و حدود چین حکومت می‌کردند. رشد زبان فارسی و فرهنگ و هنر فارسی از مهم‌ترین رویدادهای این دوره بوده است. جنگ‌های […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
سال نهم – بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۳۱ – ۳۲ نامه قم فصل‌نامه‌ای بود که حدود دو دهه با فراز و نشیب بردست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم منتشر می‌شد. مقالات و مطالب آن از نظر سطح یکسان نبود، اما در قحط بازار نشریات مربوط به قم‌شناسی، بسیار مغتنم بود و یکی […]
جدّ خاندان روحانی قم، سید محمدهادی روحانی، قم: مطالعات اسلامی نورالمهدی، ۱۴۰۲، ۸۱ ص.
گذرخان، سید محمدعلی ابطحی، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۴۰۱، ۲۶۳ص. شاید در ادبیات جهان داستان‌های زیادی دربارۀ شخصیت‌های دینی و مذهبی و زندگی خصوصی‌شان نوشته شده باشد، اما در ایران کم‌تر این اتفاق افتاده است. گذرِ خان برای اولین‌بار به درون حوزۀ علمیۀ قم و نیز محافل و جلسات روحانیون سرک می‌کشد. رمان داستان پسری […]
🔸 موضوع: گزارشی از کتاب تازه انتشار یافته “تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۰۱ – ۱۳۵۷)” همراه با رونمایی از کتاب 🔹 با حضور: دکتر حجت‌الله علیمحمدی مولف کتاب ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۱/۱۲/۰۲ ساعت ۱۹ ↙️ مکان: میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر
یکی از مداحان قمی که صدای بسیار دلنشینی داشت. بسیار توانا در بدیهه‌سرایی بود. از جنس مداحان حقیقی و سنتی .انصافا فخر المادحین بود. در شهادت پسر دایی مادرم “شهید محمد رضا دلشاد” در هنگام جنگ عراق علیه ایران بداهتا تصنیفی ساخت که هنگام تشییع او با آوای جذابی آن را اجرا کرد. این مقدار […]
در حاشیه یادکرد سید صدرالدین محمد رضوی قمی (۱۰۹۵ – ۱۱۶۰ق) عرض می‌کنم که: قبر او، در خیابان ارم قم، داخل بقعه محمدیه بود؛ یعنی بقعه‌ای کوچک که در سمت راست ورودی اصلی مسجد محمدیه قرار داشت و قبر هاتف اصفهانی (شاعر نامدار) و سیدمحمد المهدی رضوی قمی (بانی بقعه و جد صدرالدین) نیز در […]
سنگ قبر حاج شیخ غلامرضا خوانساری صاحب کتاب مصباح الوارثین چون قبرستان نو در معرض تخریب است و چون گنجینه‌ای از سنگ قبرهای قدیمی دارد، واجب است از تک تک این سنگ قبرها با فوریت تصویربرداری حرفه‌ای بشود. بخشی از تاریخ فرهنگی ایران و قم در این قبرستان قرار دارد. از معدود قبرستان‌های ایران است […]
کاروانسرای طینوج مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش خلجستان، روستای طینوج (پنجاه کیلومتری شمال شرق قم) واقع شده است. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. کاروانسرای طینوج در بیان محلی و برخی منابع، […]
شماره ثبت: ۱۶۶۸ تاریخ ثبت: ۱۳۶۳/۰۸/۰۶ کاروانسرایی به‌حقیقت زیبا با اقتداری پنهان در خود. در میان بیابانی که تا چشم کار می‌کند تپه‌های کوتاه خاکی و گاه کوه‌های سنگی نه چندان مرتفع می‌بینید. این ساختمان با معماری سنتی با هنر آجرکاری جلوه‌ای دیگر به این منطقه داده است. اگر قصد سفر و دیدن مکان‌های تاریخی […]
متن سنگ‌نبشت “حبس ابدی نمود حاج محمد حسین یزدی این رقبه حوض‌خانه را برای مسجد مقابل و دو مغازه بر خیابان تحتانی را به انضمام محوطه متصل عقب مُغازه ها نیز حبس ابد نمود که اجاره آنها به نظر متولی و ناظر بر طبق ورقه وصیت‌نامه صرف تعمیر مسجد و آب‌انبار مقابل و مازاد مصرف […]
بر روی سردرب مدرسه کهن غیاثیه از آثار اوائل قرن نهم اندک گچ‌بری‌های کهن بازمانده است که نشان می‌دهد رویه و آرایه قدیمی تمامی به همین شیوه بوده است. چون احتمال می‌دهم به مرور از بین برود مبادرت به تصویر برداری کردم. البته باید عکس‌برداری فنی و حرفه‌ای بشود. شاید بتوان با هوش مصنوعی از […]
هتل ارم که در مقطع تأسیس خود در زمره زیباترین و مجلل‌ترین هتل‌های ایران محسوب می‌شد توسط مرحوم حاج محمد آقازاده و شریکش مرحوم کاشانیان در اواخر دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث و در اسفند سال ۱۳۱۹ افتتاح شده است. ظاهرا مالکان آن قریب به دو دهه توانسته‌اند به شایستگی در این مکان از میهمانان […]
ساخت جمله شرطی در زبان فارسی این‌گونه است: اگر + شرط + جزای شرط مانند: اگر بروی، من هم می‌روم. در آوایش قمی یک نوع جمله شرطی وجود دارد که جزای آن حذف می‌شود و با کمترین کلمات، بیشترین اثر را بر شنونده می‌گذارد. این نوع جمله شرطی به لحن‌های مختلف، معانی بلاغی متفاوتی افاده […]
شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ بعد از شرکت در مجلس ترحیم بانو حاجیه معصومه خانم حائری یزدی، همسر مرحوم آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی در حسینیه شهدای قم، فرصتی دست داد تا برای عرض تسلیت به همراه یکی از دوستان به منزل حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدحسین خمینی، آقازاده مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی برویم. منزلی […]
✍🏻 برشی از نامهٔ حاج آقا رضا زنجانی به پدرش حاجی سیّد محمّد مجتهد زنجانی «پس از حرکت از کرمانشاه، چند شبی در همدان منزل حضرت فاضل‌نراقی به انتظار انقطاع باران متوقّف، و بالأخره حرکت و سه شب در عرض راه به‌واسطهٔ کثرت سیل و خرابی طرق معطّل، و شب دهم ماه، دو از شب […]
شهر قم از روزگاران پیشین، به دلیل قرار گرفتن در مسیر شاهراه های تجاری چون جاده ابریشم و راه‌های مواصلاتی در قرون و اعصار بعد، چون دوران سلجوقیان و صفویان، همواره مورد توجه کاروان‌های تجاری بوده و در این مسیر ده‌ها کاروانسرا بنا کرده‌اند. از میان این کاروانسراها، برخی به دلیل اهمیت جایگاه و معماری […]
الف) پسوند قیدساز ” َکی: aki” این پسوند، یک پسوند ترکیبی است که عموما از واژه‌ها و بویژه از صفت‌ها، قید حالت می‌سازد. با این که چنین پسوندی در فارسی عامیانه کاربرد بیشینه دارد، در آوایش قمی نیز کم به کار نمی‌رود و برخی نمونه‌های آن را می‌آوریم: ۱. اینجورکی: این‌گونه. ۲. اَقَصَّکی: از قصدکی؛ […]
اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی – بازار بزرگ ایران – طبقه – همکف – پلاک ۳۲ تلفن: ۰۲۱۶۶۵۷۳۴۵۲ / ۰۹۰۱۳۳۸۹۰۴۴ دو. قم: خیابان دورشهر – میدان رسالت – دانشگاه […]
سیدمحسن_محسنی نگارنده و محقق گرامی جناب احمد خامه‌یار در کانال بنیاد قم‌پژوهی و جلسه هفتگی بنیاد هر کدام جداگانه، فهرستی از آثار تاریخی تخریب شدۀ چند دهۀ اخیر قم را ارائه کردیم که در موارد بسیاری آثار تخریب شده در فهرست مشترک بود. نظر به اهمیت موضوع و در پیش بودن «کنگره شهرسازی و معماری» […]
💢 “القُمّوس” (۲) شرحُ الاصطِلاحاتِ القُمیّة مع شَواهِدِها ✍️ وریشکِه: کار را درست انجام نداد؛ قاتی پاتیش کرد. پَسّو پیشیش یا که پیشو پَسیش کِه کارو درست و راس نکِه وَریش کِه وفي نسخةٍ: ( پیشو پسیش کِه، اینور اونوریش که…) تنبیة: از آنجا که مصرع اول نسخه اول اشکال قافیه دارد، ما نسخه دوم […]
💠 نیم‌نگاهی به باستان‌شناسی قم (۱) آشنایی با تاریخ قم ✍️ حسین صادقی استان قم از نظر جغرافیایی در ناحیه شمال مرکزی ایران واقع شده است و از شمال به استان تهران، از شرق به سمنان و از جنوب به اصفهان و استان مرکزی و از غرب و جنوب غربی به استان مرکزی محدود است. […]
سیدمحسن_محسنی هر چند فناوری، بسیاری از مشکلات بشر را حل کرده است و خواهد کرد اما نباید از تجربیات پیشینیان غافل بود. اعتقاد دارم تلفیقی هوشمندانه از فناوری و تجربه گذشتگان کارساز است. قنات که اختراع ایرانیان و سازگار با طبیعت است بار دیگر می‌باید در توجه جدی قرار گیرد. قنات همچون آهویی زیبا است […]
💠✍️ سیدمحسن محسنی تابلو پایین را امروز بر لب پل علیخانی دیدم. محل نصب تابلو هم به نظرم جالب آمد. از این رو که بازار بزرگ قم دقیقا از همین نقطه شروع می‌شد. بازاری که در دوره پهلوی اول قسمتی از آن یعنی از همین جا تا چهارراه بازار تخریب شد. به هر حال خوشحال […]
گذشتۀ سی متری کیوانفر و پیرامون آن سال ۱۳۴۵ در قم، خیابان سی متری کیوانفر متولد شدم و تا حدود سی سالگی در همان خیابان زندگی کردم. ارائۀ گزارشی کوتاه از گذشتۀ این خیابان و اطراف آن مناسب است. این خیابان در زمان تولدم هشت متری بود؛ هشت متری رضا پهلوی که به یاد نمی‌آورم. […]
حوزه/آئین رونمایی از کتاب «تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۵۷_۱۳۰۱)» در جلسه ۴۵۹ بنیاد قم پژوهی با حضور مولف این کتاب و جمعی از علاقه مندان و قم پژوهان در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد. به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الله علیمحمدی مولف کتاب، در مراسم رونمایی از اثر خود، ضمن تبریک اعیاد شعبانیه […]
بزرگ‌ترین جراحی در دل بافت تاریخی شهر قم محور عماریاسر https://www.instagram.com/tv/CaF5AMSgcnT/?utm_medium=copy_link
